• ważniejsze publikacje

• spolszczenia i antologie

• wydania obcojęzyczne

• książki czytane

• recenzje

• zapowiedzi

O książkach Anny Onichimowskiej:
Żółta zasypianka, il. Krystyna Lipka-Sztarbałło
O żyrafach, które chciały zobaczyć śnieg, il. Joanna Sedlaczek
Daleko czy blisko, il. Ewa Poklewska-Koziełło
Wieczorynki z kotem Miśkiem, il. Małgorzata Bieńkowska
 
Pytanie, co czytać małemu dziecku, stawia wielu rodziców, których pociechy wyrosły z książeczek przeznaczonych wyłącznie do oglądania. W zalewającej księgarnie masie tandety, bezguścia i miałkości tematycznej na szczęście można znaleźć coś wartościowego. I to z górnej półki! - książki Anny Onichimowskiej, przeznaczone dla bardzo młodych czytelników.
          
"Żółta zasypianka" to lektura odpowiednia dla już dla trzylatków. Dziecięca kołderka w żółte wzorki jest tu pretekstem do wyprawy w baśniowy żółty świat, a zaskakująca pointa - czerwona - dla dzieci niewątpliwie zabawna, może posłużyć refleksji, że monochromatyczny świat nie byłby najlepszym ze światów. Warto też tę książeczkę uważnie oglądać, bo opracowanie graficzne Krystyny Lipki-Sztarbałło jest prawdziwą ucztą dla oczu. Czysta, konsekwentna zasada podziału na strony z tekstem i strony z ilustracjami, obrazy dostosowane do percepcji maluchów, radosne, dowcipne, ale nie przesłodzone, nasycone, słoneczne barwy, pomysłowe użycie zmieniającej się czcionki tekstu - dają w sumie znakomity efekt.

"O żyrafach, które chciały zobaczyć śnieg" to historia dla przedszkolaków osnuta wokół wspólnej zabawy dorosłego i dziecka w rysowanie i opowiadanie sobie bajki, w której wszystko, co podpowie fantazja może się zdarzyć: żyrafy mogą jeździć na łyżwach, zastąpić renifery i ciągnąć sanie Świętego Mikołaja do Afryki, a Święty prażyć się pod palmą, bo dlaczego nie? Uważnego czytelnika zaniepokoić może kwestia, czy prezenty z worków trafią na czas do adresatów, ale tu już trzeba uruchomić własną wyobraźnię. I dobrze. Warto zwrócić uwagę na ten typ zabawy, dla dziecka niesłychanie atrakcyjnej - wspólnego z kimś dorosłym działania, rysowania i fantazjowania, na dowolnie wybrany temat, bo to zajęcie wielce rozwijające. A na zachętę dla dorosłych dodam, że niekoniecznie trzeba rysować z taką wprawą, swobodą i wyczuciem kolorów, jak Joanna Sedlaczek, autorka graficznego opracowania tej pozycji.

Następne dwie książki adresowane są do dzieci w wieku 5 - 9 lat. "Daleko czy blisko" to zbiorek opowiadań o Sporym i Malutku, przyjaciołach tak bardzo różniących się wymiarami, że jeden może drugiego nosić w kieszeni. Z tej dysproporcji wynika całkowicie odmienne postrzeganie świata, tytułowe blisko czy daleko mierzone różną długością nóg, wysoko czy nisko - różnym zasięgiem rąk, dużo czy mało - pojemnością różnych żołądków, sprawia, że bohaterowie, choć żyją pod jednym dachem, postrzegają dwie odmienne rzeczywistości, jakby żyli na osobnych planetach. Dziecko odniesie te spostrzeżenia do siebie, do swoich krótkich kończyn (choć jest za duże, by je nosić w kieszeni), a dla dorosłego głośne czytanie może być wstępem do rozmowy o relatywizmie czy niemożności przekazywania indywidualnych doświadczeń. To bardzo interesująca, pobudzająca do myślenia, a przy tym zabawna książka. Autorką starannie przemyślanej i opracowanej szaty graficznej jest Ewa Poklewska-Koziełło. Znajdziemy tu dynamicznie komponowane ilustracje wykonane techniką mieszaną, na papierze o wyrazistej fakturze, z zastosowaniem farb w przenikających się nawarstwieniach, kredek, piórka, kolaży. Przyznam, że nie przepadam za rysowaniem ludziom nosów jak kartofle, a palców jak serdelki, bo mało to apetyczne, ale to oczywiście kwestia gustu i przyjętej konwencji, bo poza tym książka pod względem plastycznym jest bardzo warta oglądania.

Struktura "Wieczorynek z kotem Miśkiem" - doskonałej lektury do poduszki - przypomina marzenia senne, gdzie ciąg nieprawdopodobnych skojarzeń i zwrotów akcji wcale nie dziwi, w baśni jak we śnie wszystko jest możliwe. Bohater, przesympatyczny kot - dachowiec Misiek znajduje guzik kominiarza (co jak wiadomo przynosi szczęście), toteż wyrusza do Pernambuko, by znaleźć wyśnioną rudą kotkę. Szalone przygody: podróż statkiem porwanym prze trąbę powietrzną, fruwanie za pomocą doklejonych piór, spotkanie czarownika, latanie na miotle to tylko niektóre z nich. Onichimowska ujawnia tu wielką fantazję, poczucie humoru (najbrzydsza spotkana osoba jest zaczarowaną top modelką, trąba powietrzna gra Armstronga) oraz znajomość kociej natury - rzeczywiście kilkudniowe samotne kocie wycieczki prowokują do rozważań, czy ulubieniec nie udał się przypadkiem do Pernambuko. Książkę z dużą fantazją i swobodą zilustrowała Małgorzata Bieńkowska. Zachęcam czytelników do uważnego oglądania, bo naprawdę jest na co patrzeć (mnie najbardziej podobają się myszy).

Oto więc cztery wyprawy do światów wyobraźni. Takie wyprawy to specjalność Anny Onichimowskiej - autorki znakomitych "małych próz". Punktem wyjścia jest zawsze jakiś drobiazg z codzienności, tak zwyczajny i niepozorny, że na ogół pozostaje niezauważany. Ale zachęca, żeby się dokładnie przyjrzeć – guzikowi czy wzorkom na kołdrze – i wyruszyć w świat, w którym może się zdarzyć wszystko, co tylko podpowie czytelnikowi fantazja. To propozycja wspaniałej zabawy i świetne rozwijające ćwiczenie twórczego myślenia, tym cenniejsze i godne polecenia, że niestety zbyt rzadko praktykowane w toku edukacji szkolnej. A twórcze myślenie przydaje się przecież zawsze...
        
Nowe Książki 04/2006

 

---

książka Żółta zasypianka >

---

książka O żyrafach, które chciały... >

---

książka Daleko czy blisko >

---

książka Wieczorynki z kotem Miśkiem >