• ważniejsze publikacje

• spolszczenia i antologie

• wydania obcojęzyczne

• książki czytane

• recenzje

• zapowiedzi

reż. Krzysztof Dutkiewicz, prem. 15 marca

537. Ewa Obrębowska-Piasecka: "Na scenie karuzela. Wirują powiewne materie: raz zielonkawo-niebieskie, innym razem pomarańczowo-czerwone. W uszach wiatr. Dużo tego wiatru. Jest kilka postaci: dziewczyna o ztotych włosach, czarownica z miotłą, leniwy mężczyzna w cylindrze, słoń, kobieta-krzak. To główni bohaterowie wydarzeń. lch problem polega na tym, że nie bardzo wiedzą, kim są. Mogą się zamieniać rolami w zależności od okoliczności, chęci, kaprysu. Wciąga ich w swój wir karuzela, porywa ze sobą wiatr. Wpadają w przestrzeń sceny niby przypadkiem, nie bardzo wiadomo po co. Znikają niespodziewanie. W końcu okazuje się, ze zaproszono ich do teatru, że mają tu grać. Próbują zrobić przedstawienie. Nie wiedzą, z czego, jak. Przeplatają się konwencje: trochę operetki, trochę kukiełkowego teatrzyku, trochę koncertu z okolic rocka, a nawet klasyczny balet, wreszcie teatrzyk cieni. Nie ma fabularnej opowieści, spektakl zbudowany jest jak teledysk. Czaruje pojedynczymi scenami. Pojedynczymi scenami męczy. Sens dociera do nas dopiero po obejrzeniu całości. Z widowni padają okrzyki. - Myślałam, że się boję, ale się nie boję! - mówi kijkuletnia dziewczynka. Słychać też achy i ochy. Raz wynikają z zachwytu, raz z przerażenia. Wszystko zaczyna się od szumu wiatru. Na scenie pojawia się też Wiatr spersonifikowany: niemowlę-starzec o dość przerażającej fizjonomii, Monstrualna maska, przygarbione plecy, drobne kroczki... Tej postaci dzieci się boją. Kochają za to słonia ruszającego sie pokracznie i wdzięcznie w przezabawnym kostiumie. Fascynuje je postać kobiety-krzaka: tajemnicza, wyniosła, magiczna, ale też operetkowo-rewiowo-kiczowata, Pozostali są mniej wyraźni. Mniej angażujący. Nie ma w tym spektaklu jednorodnej fabuły, ale jest wyraźne stopniowanie napięcia. Od niepokoju, zagubienia, niepewności, zaciekawienia, do rozładowania emocji, do radości w ostatniej piosence, która wyjaśnia, ze trzeba być sobą, warto być sobą. Gdyby nie fakt, że teatralne napięcie kilkakrotnie po drodze spada i siada, byłoby to bardzo udane przedstawienie. Dzieci na widowni kupiły tę dziwną konwencję. Dorosłym kojarzy się ona z filmami Lyncha czy Jarmuscha. Dorośli widzą w niej postmodernizm, bawi ich żonglowanie konwencjami. Niepokoi sens: że wszystko się rozmyło, że wszystko jest przypadkowe, że nie ma nadrzędnej, porządkującej wartości. Że wszystkie konwencje uprawomocnia tylko kolejna konwencja piętro wyżej. Te tematy pojawiają się też w spektaklach wyłącznie dla dorosłych, ale wtedy wydają się mniej groźne. Tu siedzimy w towarzystwie własnych pociech, ze świadomcścią odpowiedzialności za nie. I dreszcz nam czasem przechodzi po plecach. A dzieci chłoną sceniczną rzeczywistość i odnoszą wrażenie, że wcale nie czują się w niej zagubione. Bo ma ona wiele wspólnego z ich sposobem budowania świata w zabawie i było nie było przypomina klimatem to, co za oknem, na ulicy, co w ich dziecięcych pokojach, w telewizji, w kinie i w reklamach. To, co nas martwi, bulwersuie, przeraża, dla nich zdaje się być zwyczajne, rozpoznane, oswojone. Dobrze to i niedobrze. Bo nikt nie wie, co z tego wyniknie. Ten spektakl został i we mnie i w moim dziecku: ono pokonało jakiś własny lęk. Mnie przyjdzie moje lęki pokonywać z nową wiedzą, nowym doświadczeniem. Żałuję tylko, że w warstwie teatralnej to przedstawienie balansuje między doskonałością w budowaniu klimatu a bezradnością, która objawia się tym, że wszystkie pomysły wrzuca się do jednego worka, a potem wyjmuje pierwszy lepszy. I tak już zostaje. Szkoda, że zatrzymujemy się w pół drogi" (Gazela Wielkopolska nr 64).

538. Olgierd Błażewicz: "Teatr Animacji za sprawą sztuki Anny Onichimowskiej zafundował dzieciom spektakl czystej formy á la Witkacy. A więc właściwie bez kośćca dramaturgiczego i bez fabuły. Oglądamyw nim postacie, zdarzenia, sytuacje, które bardzo długo nie komponują się w żadną czytelną fabularnie całość. Widzów dorosłych, zwłaszcza do przerwy, ta niejasność sytuacji wyraźnie denerwowała, dla dzieci natomiast nie była chyba żadnym utrudnieniem. Z punktu widzenia kształtowania wyobraźni dziecka sztuki stawiające pytania, a tym samym prowokujące do myślenia, mają większą wartość niż ubrane w schemat fabularne opowiastki. Wydaje się jednak, że zawrotne tempo pierwszej części przedstawienia, bogactwo dźwięków, kolorów i sytuacji dodatkowo niejako jeszcze utrudniało widzom ów proces rozwiązywania rebusu. Po przerwie postacie, wciąż nie wiedzące kim są, coraz wyraźniej jednak sugerują nam, że rzeczywistością i miejscem akcji tej sztuki jest po prostu teatr. A wszystkie wątpliwości rozwiązała już pointa z przestaniem á la Gombrowicz, że nie należy nikogo udawać, ale zawsze być sobą. Jest w tym przedstawieniu kilka naprawdę zabawnych postaci i sytuacji (...) Jest to trochę inny, w swej poetyce, spektakl od tych, do których przyzwyczaił nas już ten teatr. Trochę zbyt mało jest w nim może poetyckiej zadumy i refleksji, ale najistotniejsze jest chyba to, że dla dzieci ów brak fabuły i czytelnie tłumaczącej się akcji bynajmniej nie był utrudnieniem. Reakcja dzieci w scenie finałowej była zdecydowanie bardziej gorąca, niż trochę tym wszystkim skonsternowanych mam i tatusiów. Dzieci lepiej zrozumiały, mamusiom i tatusiom czegoś jakby w tym przedstawieniu brakowało" (Gtos Wielkopolski nr 64),

539. Na bankiecie popremierowym w Lamusie, z udziałem autorki i realizatorów sztuki, był (ob) [Olgierd Błażewicz]. Głos Wielkopolski nr 67.

 

---

scenariusz >