• ważniejsze publikacje

• spolszczenia i antologie

• wydania obcojęzyczne

• książki czytane

• recenzje

• zapowiedzi

Agata Dudek zilustrowała bajkę Anny Onichimowskiej Piecyk, czapeczka i budyń w sposób bardzo oszczędny, z wykorzystaniem niewielu kolorów, z przewagą szarości, beżu, bieli i łagodnych błękitów. Ta kolorystyka idealnie harmonizuje z opisem śnieżnego krajobrazu, ogromnych pustych przestrzeni i lodowych skał. Jeden z bohaterów – Wielki Troll – kieruje uwagę czytelnika ku legendom skandynawskim. Jesteśmy zatem gdzieś na Północy i wkraczamy w świat baśni, ale – dodajmy – baśni współczesnej, w której lata się helikopterem, korzysta z laptopa i słowników, a nawet pojada chipsy. Nie ma tu także magicznych przedmiotów, ale czy na pewno nie ma magii? Na przywołanych wcześniej ilustracjach szarości i błękity przełamuje zawsze jakiś drobny czerwony element – jakby iskra zdolna rozniecić płomień. Tym płomieniem jest w bajce przyjaźń, która połączyła dwóch bohaterów: Wielkiego Trolla i maleńkiego Pufka. Magią jest uczucie (podobnie jak w książce Koniec świata i poziomki tej samej pisarki), zaś magicznymi słowami - tytułowe rzeczowniki: piecyk, czapeczka i budyń. To one przychodzą do głowy Trollowi, kiedy chce pozdrowić i uspokoić zaskoczonego Pufka i jego mamę Pufkę. Są to najcieplejsze słowa z ich języka, jakie zapamiętał.

O przyjaźni marzą obaj bohaterowie opowieści, ale każdy z nich inaczej swoje marzenie realizuje. Wielki Troll jest praktykiem. Zatrudnia nauczyciela języków obcych, stara się poznać upodobania mieszkających niedaleko Pufków, przenosi ich maleńki domek do swojego zamku, żeby nie musieli pokonywać zbyt długiej i trudnej drogi. Pufek natomiast jest marzycielem i twórcą. To dzięki niemu zdarza się świat, w który wprowadza nas pisarka.

Rodzi się zatem pytanie: czy Wielki Troll istnieje, czy Pufek go sobie wymyślił (wyśnił?), wszak jesteśmy świadkami jego mozolnej pracy nad opowiadaniem, które zaczyna się tymi samymi słowami, co cała opowieść: "Za górami, za lasami, na lodowej skale, w białym zamku mieszkał Wielki Troll". Tyle że dalej już jest nieco inaczej. Pufek wyposaża swego Trolla w cechy, które powstały z jego własnego lęku przed nieznanym (każe mu pożerać ptaki) oraz z jego marzeń o kolekcjonerstwie (Troll z wyobraźni i snu kolekcjonuje piórka wyrywane pożeranym ptakom). Nie pierwszy raz Anna Onichimowska uczy młodych czytelników, że prawda literacka to nie to samo co prawda rzeczywista. Robi to również z dużym powodzeniem w książkach z serii "W lesie Marcina", gdzie opisywany świat powstaje jakby na oczach czytelnika, rysowany przez fikcyjnych bohaterów. Jakaż to wspaniała zachęta do tworzenia własnych światów, a zarazem mądre wprowadzenie w świat literatury!

Przyjaźń Pufka z Wielkim Trollem stała się możliwa dzięki sile wyobraźni i wielkiemu pragnieniu. Te dwie magiczne siły pomogły przezwyciężyć nawet rodzące się (także w wyobraźni) obawy, lęki i uprzedzenia. Pomogły też stworzyć wspólny obszar zainteresowań, jakim jest... Muzeum Płatków Śniegu, wymyślone przez obu przyjaciół niezależnie od siebie, w czasach, kiedy jeszcze się nie znali.

Tekst Anny Onichimowskiej, podobnie jak ilustracje Agaty Dudek, jest szalenie oszczędny, a zarazem bogaty pod względem semantycznym. Nie ma tu w zasadzie zdań zbędnych. Widać to wyraźnie w przypadku kreacji Pufki – mamy Pufka. Wypowiada ona niewiele słów, pozostając jakby w tle perypetii głównych bohaterów. A jednak z tych kilku zdań możemy stworzyć niezwykle sympatyczną i mądrą postać. Pufka nie tylko czuwa nad swoim synkiem, zachęca go do tworzenia, tłumaczy świat, jest otwarta na nowe znajomości, ale strzeże też domowego ogniska przed niezapowiedzianym zakłóceniem porządku. No i wspiera wspólne przedsięwzięcie Pufka i jego przyjaciela Wielkiego Trolla. Raduje fakt, że coraz częściej w literaturze dla dzieci pojawiają się ładne kreacje dorosłych.

Książka Anny Onichimowskiej z ilustracjami Agaty Dudek została wyróżniona w II Konkursie im. Haliny Skrobiszewskiej i wpisana na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej.

 

---

książka >